Epigenetik, hücrelerdeki DNA dizilimi değişmeden hangi genlerin faal olacağının, o kişinin davranışlarına ve çevresel faktörlere nazaran değişmesini inceleyen alanın ismi. Epigenetik değişimlerin kalıtsal olabildiği de biliniyor. Lakin birebir vakitte genler yavrulara aktarılırken sıfırlanabiliyor.
Epigenetik düzeneklerinde yer alan tüm oluşumlara ise “epigenom” ismi veriliyor. Başka bir deyişle epigenom, bedenin işleyişini değiştirmek için genleri etkinleştiren yahut devre dışı bırakan bir dizi anahtar fonksiyonu görüyor.
BİRÇOK HASTALIKTA DA ROL OYNUYOR
Independent Türkçe’nin aktardığı araştırmada bin yetişkinde esrarın DNA metilasyonuyla alakalı olduğu bulundu. DNA’da kimyasal değişime neden olan ve kalıtsal hale gelen metilasyon da birebir vakitte epigenetik bir düzenek.
Metil kümelerinin DNA’ya eklenmesi yahut çıkarılmasını içeren bu kimyasal değişim, çevresel faktörlerden ve hayat biçiminden etkilenebiliyor.
DNA metilasyon kalıpları, gelişim ve yaşlanmayla birlikte değişiyor, hücre tipleri ortasında farklılık gösteriyor. Metilasyondaki bozukluklar birçok hastalıkta da rol oynuyor.
Araştırma takımı, esrarın ABD’de yaygın olarak kullanılan bir husus olduğunu ve insanların yüzde 49’unun bunu en az bir defa denediğini vurguladı. Kimi ABD eyaletleri ve başka ülkeler esrarı yasal hale getirse de bu hususun sıhhat üzerindeki tesirleri hala anlaşılabilmiş değil.
Araştırmanın ardındaki Northwestern Üniversitesi Feinberg Tıp Fakültesi’nden epidemiyolog Lifang Hou, “Esrar kullanımıyla çoklu epigenetik belirteçler ortasındaki bağlantıları vakte yayarak gözlemledik” sözlerini kullandı.
Araştırmacılar, bahsi geçen bin yetişkini 20 yıl boyunca muayene etti ve esrar kullanımlarına dair soruların yer aldığı anketlere tabi tuttu.
Hou ve takımı, 5 yıl ortayla alınan kan örneklerini de tahlil etti. Bu sayede yakın vakitte yahut uzun müddettir esrar kullanmış bireylerin epigenetik değişikliklerine, bilhassa DNA metilasyon düzeylerine bakıldı.
Hakemli bilimsel mecmua Molecular Psychiatry’de yayımlanan makalede kan örneklerinin çok sayıda DNA metilasyon belirteci içerdiği tabir edildi.
Esrar kullanımıyla bağlı değişimler daha evvel hücresel çoğalma, hormon sinyali, enfeksiyonlar, şizofreni ve bipolar bozukluk üzere nörolojik bozukluklar ve unsur kullanım bozukluklarıyla ilişkilendirilmişti.
Öte yandan bu çalışmanın, esrarın sıhhat problemlerine neden olduğunu direkt kanıtlamıyor. Bunun için daha fazla araştırmaya gereksinim var.
Northwestern Üniversitesi’nden epidemiyolog Drew Nannini, “Bu araştırma, esrar kullanımı ve epigenetik faktörler ortasındaki bağlantıya dair yeni bilgiler sağladı” diyor:
Bu bağlantıların farklı popülasyonlarda dengeli bir biçimde gözlemlenip gözlemlenmediğini belirlemek için ek çalışmalara muhtaçlık var.
