Genel Cerrahi Uzmanı Dr. Serhat Doğan, bedenin, sıhhati tehdit edecek derecede yağ ve kilo toplaması olarak tanımlanan obezitenin Dünya Sıhhat Örgütü’ne (DSÖ) nazaran hastalık olarak kabul edildiğine ve önlenebilir mevt nedenleri sıralamasında ikinci sırada yer aldığına dikkat çekerek obezite cerrahisi hakkında değerli bilgiler verdi.
Türkiye’de her 5 bireyden birinin obez yani fazla kilolu olduğunu belirten Dr. Doğan, obezitenin yol açtığı sıhhat problemlerini tip 2 Diabetes Mellitus (şeker hastalığı), hipertansiyon, koroner arter hastalığı, hiperlipidemi- hipertrigliseridemi, bayanlarda safra kesesi, endometriyum, yumurtalık ve göğüs kanserleri, erkeklerde ise kolon ve prostat olmak üzere kimi kanser çeşitleri, eklem rahatsızlıkları, uyku apnesi, astım, gebelik komplikasyonları, ruhsal sıkıntılar, toplumsal uyumsuzluklar, kas-iskelet sistemi sorunları olarak sıraladı.
“OBEZLERİN YÜZDE 5’İNDEN AZI DİYETLE OLAĞAN KİLOSUNA İNEBİLİYOR”
Dr. Doğan, kilonun boya oranı manasına gelen beden kitle indeksi 30’un üzerinde olan şahısların obez, 40’ın üzerinde olan bireylerin ise hayati riskleri bulunan morbid obez kabul edildiğine değinerek; uzun müddettir tıbbi diyet, antrenman üzere kilo verme formüllerini deneyen fakat başarılı olamayan, beden kitle indeksi 40’ın üzerinde yani morbid obez olan, ruhsal olarak stabil olan ve unsur ilaç bağımlısı olmayan bireylerin obezite cerrahisi için uygun olduğu bilgisini verdi.
Tıbbi diyet ve antrenmanla de fazla kilolardan kurtulmanın mümkün olduğunu belirten Dr. Doğan, “Ama maalesef obez insanların yüzde 5’inden azı diyetle olağan kilolarına dönmekte ve bunların da az bir kısmı ülkü kilolarını koruyabilmektedir” dedi. Yapılan çalışmalar sonucu morbid obez hastalarının çok büyük bir kısmının bu ameliyatlarla kilo verdiğini ve bir daha da almadığını tabir eden Dr. Doğan “Tekrar kilo alma riski epey düşüktür. Şayet hasta, gerekli ömür üslubu değişikliklerine sıkı sıkıya bağlı kalırsa yine kilo alma riski daima asgarî seviyede olacaktır. Fakat hayat değişikliklerine dikkat etmeyen hastalar ise kilo veremeyecek ya da verdiği kiloları gere alacaktır” diye konuştu.
“AMELİYAT RİSKİ HASTANIN SIHHAT DURUMUNA BAĞLI OLARAK DEĞİŞİR”
Tüm cerrahi süreçler üzere obezite ameliyatlarının da muhakkak riskler taşıdığını söyleyen Dr. Doğan, “Hastanın sıhhat durumuna bağlı olarak bu riskler olağandan daha az ya da daha fazla olabilir. Örneğin 30 yaşında hiçbir ek hastalığı olmayan hasta ile 50 yaşında diyabet, KOAH, uyku apnesi olan hastanın ameliyat riski bir değildir. İki yanlış cümle: Obezite ameliyatlarında hiç risk yok. Obezite ameliyatları çok riskli. Bu ikisini de söyleyemeyiz. Yani tıpkı öteki ameliyatlar üzere riskleri bulunmaktadır, ne fazla riskli, ne de risksiz” dedi.
Tedavide başvurulan iki temel ameliyat sistemi olduğunu kaydeden Dr. Doğan, midenin muhakkak bir kısmının çıkarılarak alınan besin ölçüsünün azaltıldığı, hacim kısıtlayıcı tüp mide ameliyatı ile mide hacmini küçülten ve bağırsakların bir kısmını devre dışı bırakılarak yiyeceklerin emilimini kısıtlayan gastrik- bypass ameliyatı olduğunu söz etti. Dünyada ve ülkemizde daha çok tercih edilen ve tanınan olan metodun tüp mide ameliyatları olduğunu vurgulayan Dr. Doğan bu operasyonun halk ortasında kapalı ameliyat olarak bilinen laparoskopik usulle, karın açılmadan, küçük kesilerle yapıldığını ve yaklaşık 1 saat sürdüğünü anlattı.
“HASTALARIMIZ EKSERİYETLE TIPKI GÜN AYAĞA KALKAR”
Hastaların en çok merak ettikleri bahislerden birinin ameliyat sonrası süreç olduğuna değinen Dr. Doğan, “Hastalar ekseriyetle operasyondan 6-8 saat sonra kalkar ve yürümeye başlar. Hastanede kalma süresiyse, yapılan operasyonun tipine nazaran 3 ile 4 gün ortasında değişir. Birden fazla hasta bu ameliyatlardan sonra meselesiz bir formda düzgünleşir ve ortalama iki hafta içinde işine ve günlük hayatına dönebilir. Kilo kaybı mide küçültme ameliyatından sonra çabucak başlar ve 18-24 ay boyunca sürer. Birinci aylarda daha fazla kilo kaybı olur. Hastanede kaldığı müddet içinde bile 3-4 kilo verirler” diye konuştu.
“1 AY – 40 GÜN KADAR SÜREN SIVI BESLENME DEVRİ VAR”
Ameliyattan sonra yapılması gerekenler hakkında bilgi veren Dr. Doğan, “Hastanın kesinlikle uyması gereken 1 ay-40 gün kadar süren sıvı beslenme periyodu vardır. Hastanın buna mutlak uyması gerekir. Tekrar idman yapması ve takviye ilaçlarını sistemli kullanması ve belirlenen müddetlerde denetimlerini yapması gerekir. Ameliyat sihirli bir değnek değildir. Yalnızca size bu hususta yardım eden bir araçtır” dedi.
Ameliyat olan hastaların ekseriyetle çok zorlanmadıklarını aktaran Dr. Doğan bilhassa birinci aylarda süratli kilo verildiğini lisana getirdi. Bu süreçte bilhassa demir, kalsiyum ve D vitamininin yüksek dozlarda alınması gerektiğini vurguladı. Alkol tüketimini mutlaka önermediklerini vurgulayan Dr. Doğan, gebe kalmak için de 12-18 ay kadar beklemek gerektiğini anlattı.
Dr. Doğan çok kilo kaybından sonra oluşan sarkmalara dair de “Deri elastikiyetini kaybettiği için sarkmalar meydana gelebilir. Bu sarkmalar sporla sıkılaşarak kaybolacağı üzere bazen kişinin tam istediği hale dönmeyebilir. Bu türlü bir durumda estetik operasyona başvuran hastalar oluyor” dedi.
