Şah damarının her ikisinin de tıkalı olması nedeniyle hastaneye kaldırılan gazeteci-yazar ve sunucu Metin Uca, önlem hedefli entübe edilmesi sonrasında hayatını kaybetti.
Şah damarı tıkanıklığı neden olur?
Kalbi kanlandıran koroner arterlerde olduğu üzere şah damarlarının iç kısmında da ateroskleroz denilen damar sertliği durumu görülebilir. Sağlıklı bir atardamarın duvarı, esnek ve pürüzsüz bir yapıya sahiptir. Yüksek kolesterol seviyeleri, obezite, sigara kullanımı üzere kimi olumsuz faktörlerinin tesiriyle şah damarı duvarında yağlı unsurlar, kolesterol atıkları, kireç kalıntıları üzere ziyanlı unsurlar birikmeye başlar.
Bu unsurların birikmesi sonucunda, damarın duvarında aterosklerotik plak denilen kalın bir kireç katmanı meydana gelir. Bu durum şah damarında esneklik kaybı, darlık ya da tıkanıklıkla sonuçlar. Darlık nedeniyle beyne giden kan akımında azalma meydana gelir.
Kan akımı kritik seviyenin altına inerse beynin oksijenlenmesi ve beslenmesi etkilenir. Şah damarlarda meydana gelen darlık vaktinde ve uygun halde tedavi edilmezse tam bir tıkanıklığa sebep olarak kalıcı inmeye ve beyin hasarına yol açabilir. Şah damarı darlığı, inme riskinde kıymetli oranda artışa neden olur.
Şah damarı tıkanıklığının belirtileri nelerdir?
Şah damarındaki darlık belli bir düzeye gelmeden evvel hastalarda rastgele bir belirti vermez. Darlık kritik düzeye geldiğinde ise aterosklerotik plak bölgesinde oluşan pıhtılara bağlı olarak inme ve kimi belirtiler ortaya çıkmaya başlar.
Bu belirtilerin kısa müddette ortadan kalkması ile karakterize bu duruma süreksiz iskemik atak ismi verilir. Halk ortasında da bu durum süreksiz felç olarak kıymetlendirilir. Yalnızca birkaç dakika yahut saat sürer ve sonra kaybolur.
Şah damarı tıkanıklığını oluşturan faktörler
Karotid arter hastalığı için risk faktörleri, ateroskleroz oluşumunu artıran etkenlerle benzeridir. Bu faktörlerden en kıymetlileri;
- İleri yaş
- Sigara kullanımı
- Hipertansiyon
- Kan lipit ve kolesterol seviyelerinde yükseklik
- Şeker hastalığı
- Aşırı kilolu olmak
- Sedanter hayat tarzı
- Ailede ateroskleroz, koroner arter hastalığı yahut karotis arter hastalığı hikayesi.
