İktisat uzmanı, akademisyen ve muharrir Mahfi Eğilmez, kendi bloğunda kaleme aldığı bir tahlilde dünya genelinde doların öteki para ünitelerine karşı paha kaybederken, TL’ye karşı paha kazanmasının nedenlerini anlattı.
Bu sabah Foreks piyasalarda Dolar TL 28.93 düzeyinde tepe tazeledi.
ABD enflasyonunun güç kaybetmesiyle Fed’in faiz artırımlarına orta vereceği yolundaki beklentinin ABD tavhil faizlerini düşürdüğünü ve bunun da dolara olan talebi azalttığını aktaran Eğilmez, dolar/TL alakasının aksisi tarafta çalışmasını ise iktisat dışı nedenlere bağladı.
Mahfi Eğilmez’in Türkiye’deki durumu grafiklerle anlatan yazısı şöyle:
“Ekonomide hatta rastgele bir olayda makûs bir gelişme, göstergelerde bozulma olduğunda çabucak ‘dış güçlerin işi’ telaffuzunu gündeme getiririz. Genel bakışımız kusur ya da yanlışlığın asla bizden kaynaklanmadığı, kaygısı günü Türkiye’yi batırmak olan olan dış güçlerin işleri karıştırmasından kaynaklandığı halindedir.
Son beş günde Dolar Endeksi (ABD Dolarının beş büyük ticaret ortağının paralarına karşı endeks bedeli, aşağıda soldaki grafik) ve doların Euro karşısındaki pahası (aşağıda sağdaki grafik) düşüş içinde. Bir öteki tabirle dolar, son günlerde bütün paralara karşı bedel kaybediyor. Bunun birkaç istisnası var. Onlardan birisi olan TL, paha kaybeden dolara karşı bedel kaybetmeye devam ediyor (en alttaki grafik.)
Doların, yabancı paralara karşı kıymet kaybetmesinin birçok nedeni var. Son günlerde, enflasyondaki yumuşamanın yarattığı beklentilerle faiz artışlarının artık duracağına olan inanç hayli tesirli oluyor. Enflasyondaki yumuşama Fed’in faiz artırımına orta vermesi beklentisini yükseltti. Bunun sonucu olarak ABD tahvil faizleri geriledi ve dolara talep düştü. Talep fikir üstteki birinci iki grafikte görüldüğü üzere dolar yabancı paralara karşı bedel kaybetti.
TL NEDEN KIYMET KAYBEDİYOR?
Dolardaki bu gerilemeye rağmen TL’nin dolara karşı kıymet kaybetmesi ise tümüyle iktisat dışı nedenlere dayanıyor. Yeni iktisat idaresinin Merkez Bankası’yla birlikte giriştiği rasyonelleşme siyasetiyle optimist bir havaya giren piyasa, toplumsal ve siyasal alandaki yanlışlar nedeniyle yine bilakis dönmeye başladı. Bu dönüşün en kıymetli nedeni Anayasa Mahkemesi üzerinde yaratılan tartışmalar ve hukukun uygulanmasında her alanda ortaya çıkan siyasal müdahaleler. Aslında son günlerde risk artırıcı öbür da bir şey olmadı.
Dış güçler lehimize çalışırken iç güçler aleyhimize çalışıyor”
