Dünya genelinde merkez bankalarının bir müddettir devam eden sıkılaştırıcı adımlarının enflasyon üzerindeki tesirinin güçlenmesi, siyaset yapıcılarını daha temkinli hareket etmeye yönlendiriyor.
Enflasyondaki yavaşlamaya rağmen iş gücü tarafının hala güçlü kalması yatırımcıların karar alma süreçleri üzerinde tesirli oluyor.
ABD Merkez Bankasının (Fed) faiz kararı ve Fed Lideri Jerome Powell’ın açıklamalarının piyasa beklentilerine paralel olmasıyla piyasalarda risk iştahı arttı.
Fed, siyaset faizini beklentiler dahilinde yüzde 5,25-5,50 düzeyinde sabit tutarken, bankadan yapılan açıklamada, son göstergelerin ekonomik aktivitenin üçüncü çeyrekte “güçlü” süratte büyüdüğüne işaret ettiği bildirildi.
FED FAİZ ARTIRIMINA DEVAM EDECEK Mİ?
Fed Lideri Jerome Powell da bankanın siyaset kararı sonrasında düzenlediği basın toplantısında, enflasyonu yüzde 2 amacına indirme konusunda kararlı olduklarının altını çizerek, ek para siyaseti sıkılaştırmasının kapsamı ve siyasetin ne kadar müddetle kısıtlayıcı kalacağı konusunda gelen bilgilere ve gelişen görünüm ile risklere nazaran karar alacaklarını anlattı.
Uzun vadeli tahvil faizlerindeki yükselişi takip ettiklerini ve bu durumun yazdan bu yana finansal şartların sıkılaşmasına katkıda bulunduğunu belirten Powell, finansal şartlardaki kalıcı değişikliklerin para siyasetinin seyri üzerinde tesirleri olabileceğini lisana getirdi.
Powell, uzun vadeli tahvil faizlerindeki yükselişin yanı sıra güçlü dolar ve düşük pay senedi fiyatları üzere ögelerden kaynaklanan sıkı finansal şartların gelecek faiz kararları için kıymetli olabileceğini söz etti.
Fed Lideri Powell, para siyasetinin gereğince kısıtlayıcı olduğundan şimdi emin olmadıklarını söyledi.
ABD’de beklentilerin altında kalan istihdam artışı, ülkede sıkı iş gücü piyasasının gevşemeye başladığına işaret ederken varlık fiyatlarında Fed’in faiz artışlarında sona gelmiş olabileceği beklentisiyle tahvil faizlerindeki gerileme ve fonlama maliyetlerindeki azalışla global piyasalarda risk iştahı arttı.
Fed yetkililerinin açıklamaları da takip edilirken Richmond Fed Lideri Thomas Barkin, iş gücü piyasasının daha güzel bir istikrarda olduğuna dikkati çekerek Fed’in faiz oranında tepeye ulaşıp ulaşmadığını bilmediğini aktardı.
Minneapolis Fed Lideri Neel Kashkari de tahvil getirilerini neyin yönlendirdiği konusunda çok fazla belirsizlik bulunduğunu, iş gücü piyasasının yavaşlamasının da olumlu olduğunu kaydetti.
“ENFLASYONDA YAVAŞ VE İSTİKRARLI BİR İLERLEME BEKLİYORUZ”
Atlanta Fed Lideri Raphael Bostic ise ekonomik görünüm dikkate alındığında Fed’in siyasetinin muhtemelen yanlışsız yerde olduğunu tabir ederek enflasyonda yavaş ve istikrarlı bir ilerleme beklediğini anlattı.
Yaklaşık 8-10 ay faiz oranının sabit tutulmasını destekleyebileceğini lisana getiren Bostic, enflasyon yüzde 2’ye yaklaştıkça, Fed’in faiz oranlarını değerlendireceğini söyledi.
İsrail-Filistin çatışmasındaki gelişmeler dünya genelinde yakından takip edilmeye devam ediyor.
Öte yandan, ABD Hazine Bakanlığı, bu yılın dördüncü çeyreğine ait borçlanma varsayımını 852 milyar dolardan 776 milyar dolara düşürdü.
ABD Hazine Bakanlığı ayrıyeten 3, 10 ve 30 yıl vadeli 112 milyar dolarlık tahvil satışı yapacağını duyurdu.
Bakanlığın borçlanma duyurusu sonrasında da ABD’nin 10 yıllık hazine tahvili getirileri, düşüş eğilimine girdi.
Öte yandan, ABD iktisadının yumuşak iniş yapabileceği beklentileri ve Fed’in faiz artışlarında sona gelindiği öngörüsüyle de tahvil piyasalarında alış yüklü bir seyir öne çıkarken, ABD’nin 10 yıllık tahvil faizi yaklaşık 32 baz puan düşerek haftayı yüzde 4,5190’dan tamamladı.
Emtia fiyatlarında ise oynaklık güçlü kalmaya devam ediyor. Brent petrolün varil fiyatı, haftayı yüzde 4,2 düşüşle 85 dolardan tamamladı. Altının ons fiyatı ise yüzde 0,6 düşüşle haftayı 1.993 dolardan tamamladı.
NEW YORK BORSASINDA GEÇEN HAFTA OLUMLU BIR SEYIR IZLENDI
New York borsası, geçen hafta Fed’in faiz kararı sonrasında haftayı olumlu tamamladı
Analistler, ABD’de açıklanan dataların enflasyon baskılarını azalmaya devam ettiği halinde yorumlandığını belirterek, bu durumun Fed’in faiz artış döngüsünde sona gelindiği öngörülerini desteklediğini kaydetti.
ABD’de birinci sefer işsizlik maaşı müracaatında bulunanların sayısı, geçen hafta piyasa kestirimlerinin üzerinde gerçekleşirken, 217 bin ile 7 haftanın en yüksek bedeli kaydedildi.
Fed’in takip ettiği enflasyon göstergelerinden biri olan ve yüzde 0,7 artması beklenen ünite emek maliyeti, üçüncü çeyrekte evvelki çeyreğe nazaran yüzde 0,8 azaldı.
ABD’de özel kesim istihdamı, ekimde 113 bin bireyle piyasa beklentilerinin altında artış gösterdi. Geçen ay yıllık fiyat artışı yüzde 5,7 ile Ekim 2021’den bu yana en düşük düzeyde gerçekleşti.
Ülkede 30 yıl vadeli mortgage (konut kredisi) için ortalama faiz oranı 7 haftalık yükselişinin akabinde birinci kere gerileme kaydederken, mortgage müracaatları düşüş göstermeye devam etti.
ABD’de JOLTS açık iş sayısı, eylülde 9 milyon 553 bine yükselerek piyasa beklentilerini geride bıraktı.
Ülkede tarım dışı istihdam ekimde 150 bin kişi artarak beklentilerin altında gerçekleşirken, işsizlik oranı yüzde 3,8’den yüzde 3,9’a yükseldi.
Analistler, iş gücü piyasasındaki yavaşlamanın ABD’de Fed’in amaçladığı halde ekonomik aktivitenin sürat kaybettiği sinyalini verdiğini söyledi. Tarım dışı istihdam ekimde 336 bin kişi artmıştı.
Fed’in dikkatle izlediği ortalama saatlik çıkar yüzde 0,2 artarak 34 dolara tırmandı. Piyasa beklentileri ortalama saatlik çıkarın kelam konusu periyotta eylül ayında olduğu üzere yüzde 0,3 artması istikametindeydi.
ABD’de açıklanan istihdam verisinin akabinde para piyasalarındaki fiyatlamalarda gelecek üç toplantıda da faiz artışına yönelik ihtimaller hayli gerilerken Fed’in haziranda faiz indirimlerine başlayabileceği öngörülüyor
ABD’de devam eden bilanço döneminde Apple takip edilirken, teknoloji devinin temmuz-eylül periyodunda elde ettiği gelir, yıllık bazda yaklaşık yüzde 1 azalarak 89,5 milyar dolara geriledi.
Apple’ın net karı ise temmuz-eylül devrinde yüzde 10,8 artarak 22,96 milyar dolara yükseldi.
Söz konusu gelişmelerle geçen hafta, New York borsasında haftayı Nasdaq endeksi yüzde 6,61, S&P 500 endeksi yüzde 5,88, Dow Jones endeksi ise yüzde 5,07 yükselişle tamamladı.
6 Kasım ile başlayan haftada salı dış ticaret istikrarı, çarşamba toptan stoklar, perşembe Fed Lideri Powell’ın açıklamaları ve haftalık işsizlik müracaatları, cuma Michigan Üniversitesi tüketici itimat endeksi takip edilecek.
AVRUPA BORSALARINDA ALIŞ YÜKLÜ BIR SEYİR ÖNE ÇIKTI
Avrupa borsalarında da geçen hafta alış yüklü bir seyir öne çıkarken, kelam konusu yükselişte açıklanan makroekonomik bilgiler tesirli oldu.
Almanya’da açıklanan datalar kelam konusu seyirde tesirli oldu. Almanya’da yıllık enflasyon, ekimde yüzde 3,8’e inerek, Ağustos 2021’den beri en düşük düzeyine gerilerken, ülke iktisadı üçüncü çeyrekte yıllık bazda yüzde 0,8 daralmasına rağmen beklentilerden daha uygun performans gösterdi.
Söz konusu bilgiler, bölgede enflasyonla çaba kapsamında atılan adımların yavaş yavaş da olsa meyve verdiğine işaret ederken, ekonomik aktivitenin öngörülenden daha güzel olması resesyon telaşlarının sonlu da olsa yatışmasına katkı sağladı.
Avro Bölgesi’nde eylülde yüzde 4,3 olan yıllık enflasyon, ekimde yüzde 2,9’a gerileyerek son iki yılın en düşük düzeyine indi. Avro Bölgesi iktisadı bu yılın üçüncü çeyreğinde ise evvelki çeyreğe kıyasla yüzde 0,1 küçüldü.
Analistler, bölgede enflasyonda görülen yavaşlamanın Avrupa Merkez Bankasının (ECB) siyaset adımlarıyla uyumlu olduğunu kaydederek, bölge ekonomisindeki daralmanın sonlu kalmasının yumuşak iniş ihtimalini artırarak risk iştahını beslediğini söz etti.
Geçen hafta İngiltere Merkez Bankası (BoE) siyaset faizini yüzde 5,25 düzeyinde sabit bıraktı. BoE Lideri Andrew Bailey toplantı sonrası yaptığı açıklamada, ülkede enflasyonun ekimde yüzde 5’in altına düşmesini beklediklerini belirterek, “Ancak enflasyon hala çok yüksek. Bu nedenle faiz oranlarını, enflasyonu hedeflediğimiz düzeye düşürene kadar, gereğince uzun mühlet yüksek düzeyde tutacağız.” dedi.
Almanya Merkez Bankası (Bundesbank) Lideri Joachim Nagel, Alman iktisadında mevcut zayıflığın akabinde gelecek yıl yine büyüme beklediğini bildirdi.
Bölgede açıklanan şirket finansal sonuçları da hisse piyasalarında pay ve dal bazlı oynaklığı artırırken, Alman hava yolu şirketi Lufthansa Kümesi, 3. çeyrekte karını yıllık yüzde 31 artırarak 1,47 milyar avroya çıkardı.
Söz konusu gelişmelerle geçen hafta Almanya’da DAX endeksi de yüzde 3,42, Fransa’da CAC 40 endeksi yüzde 3,71, İtalya’da MIB 30 endeksi yüzde 5 ve İngiltere’de FTSE 100 endeksi yüzde 1,73 artış kaydetti.
Gelecek hafta pazartesi Almanya’da fabrika siparişleri ve hizmet dalı PMI, Avro Bölgesinde hizmet bölümü PMI, salı Almanya’da sanayi üretimi, Avro Bölgesinde ÜFE, çarşamba Almanya’da TÜFE, Avro Bölgesi’nde perakende satışlar, cuma İngiltere’de büyüme takip edilecek.
ASYA PIYASALARI OLUMLU SEYRETTİ
Asya piyasalarında da geçen hafta olumlu bir seyir izlendi.
Çin’de Evergrande’nin borç yapılandırmasına ait duruşmanın aralık ayına ertelenmesiyle şirketin vakit kazandığı tarafındaki algı Asya piyasalarını olumlu etkileyen ögelerden biri oldu.
Merkez bankalarının faiz artışlarının sona yaklaştığı beklentisinin güçlenmesi Asya’da bilhassa teknoloji şirketlerini müspet etkiledi. Japon hükümeti de öngörülerden daha güçlü bir ekonomik dayanak paketi açıkladı.
Japonya Merkez Bankası (BoJ) kararında artı-eksi yüzde 0,5 bulunan getiri eğrisi amacını siyaset metninden kaldırırken, daha evvel tavan fiyat olarak belirlediği yüzde 1 düzeyini ise bundan sonra referans noktası olarak alacağını duyurdu.
Banka, siyaset faizini yüzde eksi 0,1’de sabit bırakırken, analistler, alınan kararla birlikte BoJ’un yüzde 1 düzeyinden sınırsız tahvil alımı taahhüdünden geri adım attığını ve Japonya’nın 10 yıllık tahvil faizlerinin nerede belirleneceğine ait soru işaretlerinin arttığını tabir etti.
Söz konusu adımla birlikte, Japonya’nın 10 yıllık tahvil faizi yüzde 0,975 ile son 10 yılın doruğunu test etti.
BoJ, 10 yıllık tahvil faizinin son 10 yılın tepesine çıkmasının akabinde plansız tahvil alımı gerçekleştirdi. BoJ’un kararlarının beklenenden daha güvercin kalması yen üzerindeki baskıyı artırırken, 31 Ekim’de yüzde 1,7 artışla 151,73’e çıkarak son 33 yılın en yüksek günlük kapanışını gerçekleştiren dolar/yen paritesi, haftayı yüzde 0,1 düşüşle 149,4’ten tamamladı.
Japonya’nın kur konusunda en yetkili bireyi olan Masato Kanda’nın, paritenin temel ekonomik nedenlerle hareket etmediğini ve gerekmesi halinde müdahale etmekten kaçınmayacaklarını belirtmesinin akabinde parite gerileyerek haftayı tamamladı.
Çin’de açıklanan datalara nazaran, imalat sanayi Satınalma Yöneticileri Endeksi (PMI) 49,5’e, hizmet kesimi PMI ise 50,6 düzeyine indi.
Söz konusu gelişmelerle haftalık bazda Hong Kong’da Hang Seng endeksi yüzde 1,53, Güney Kore’de Kospi endeksi yüzde 3,16, Japonya’da Nikkei 225 endeksi yüzde 3,09, Çin’de Şanghay bileşik endeksi yüzde 0,43 kıymet kazandı.
Gelecek hafta salı Çin’de dış ticaret istikrarı, perşembe Çin’de enflasyon takip edilecek.
YURT İÇİNDE GÖZLER SANAYI ÜRETİMİNDE OLACAK
Yurt içinde geçen hafta Borsa İstanbul’da BIST 100 endeksi yüzde 0,01 kıymet kaybederek 7.705,99 puandan tamamladı.
Dolar/TL, haftayı bir evvelki kapanışın yüzde 0,76 üzerinde 28,3891’den tamamladı.
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) Lideri Hafize Gaye Erkan, Enflasyon Raporu sunumunda, “Enflasyonda besbelli bir güzelleşme sağlanana kadar mali sıkılaştırmayı güçlendirmeye devam edeceğiz.” dedi.
Dezenflasyona başlama vaktinin mayıstan sonra olacağını tabir eden Erkan, atılan adımlarla birlikte toplam sterilizasyonun yakında 1 trilyon liranın üzerine çıkacağını söz etti.
Erkan, enflasyon konusunda iddia orta noktalarını 2023 için yüzde 65, 2024 için yüzde 36 ve 2025 için yüzde 14 olarak güncellediklerini de belirtti.
Öte yandan Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) ekimde aylık bazda yüzde 3,43, Yurt İçi Üretici Fiyat Endeksi (Yİ-ÜFE) yüzde 1,94 artış gösterdi. Yıllık enflasyon tüketici fiyatlarında yüzde 61,36, yurt içi üretici fiyatlarında yüzde 39,39 olarak kaydetti.
Türkiye’nin 5 yıllık kredi risk primi (CDS), 367,52 baz puana inerek 2 yılın en düşük düzeyini görürken, milletlerarası kredi derecelendirme kuruluşu Fitch Ratings, Türkiye iktisadına ait orta vadeli potansiyel büyüme varsayımını yüzde 3,9’dan 4,1’e yükseltti.
Analistler, teknik açıdan BIST 100 endeksinde 7.750 ve 7.850 düzeylerinin direnç, 7.600 puanın dayanak pozisyonunda olduğunu kaydetti.
Gelecek hafta pazartesi TÜFE bazlı gerçek efektif döviz kuru, salı hazine nakit istikrarı, cuma sanayi üretimi ve işsizlik oranı takip edilecek.
