Hamide HANGÜL
Kredi cephesinde işler karıştı. Bankacılık kaynaklarının verdiği bilgiye nazaran, seçim öncesinde, Merkez Bankası’nın kelamlı talimatı sonrasında kamu bankalarının 250 bin lira ile konut kredilerini sınırlaması sonrasında birçok özel bankanın konut, taşıt, ticari ve gereksinim kredilerini karşılama noktasında 29 Mayıs’a kadar adeta frene bastığı öğrenildi.
Konut kredisinde faiz oranının yüzde 4’lere yükseldiği; ticari, taşıt ve muhtaçlık kredilerinde de 3-3,5 ortasında seyrettiği görülürken, kelam konusu oranlarda seçim sonrasında yeni fiyatlamalara gidilebileceği de belirtiliyor. Bankacılık kesiminde, 14 Mayıs seçimleri öncesinde gelen yeni düzenlemeyle muhtaçlık kredilerinde 70 bin lira, konut kredilerinde 250 bin lira sınırlama getirilmişti.
Bu ortada Merkez Bankası’nın evvelki gün birtakım gereksinim kredilerinde menkul değer tesisi kararı almasıyla birlikte, birçok özel banka da kredi kartından nakit avans çekiminden, bireysele kadar tüm kredi taleplerini yine düzenledi. Görüşlerine başvurduğumuz bankacılık kaynakları, regülasyon sonrasında birden fazla bankanın kredi kartına nakit avansı kapattığını açıkladı.
DÜNYA’nın ulaştığı kesim temsilcileri, ikinci tıp seçimleri sonrasında yeni hükümetin nasıl bir iktisat siyaseti izleyeceğinin bilinmediğine dikkat çekti. Bölüm kaynakları, “Bu nedenle krediler tarafında ‘bekle gör’ durumu var. Şu anda konut, ticari, taşıt kredilerinde, hepsinde bir duraksama kelam konusu. Acil ihtiyaçlar için yardımcı olunuyor lakin, genelde durduruluyor. Ferdî kredilerde faiz oranları bugün 3-3,5’lara çıktı, yani yıllık yüzde 40’lara dayandı” dedi.
Bankacılar, regüasyonla bankalara nisan-mayıs devri için kredi büyümesinde yüzde 3’ü geçilmemesi tarafında kararın bildirildiği, kelam konusu hududun aşılması halinde ek yüklerin geldiğine işaret ederek, “Dolayısıyla o da bankalar için değerli bir mevzu. Bilhassa bu türlü enflasyonist bir ortamda” dedi. Bankacılık kaynakları, kelam konusu regülasyon nedeniyle bankaların kredi talebinde ağır kalmaya başladığına işaret etti.
Konut kredileri ağır talep
Bir öteki bankacılık dal temsilcisi, konut başta olmak üzere muhtaçlık kredilerinde seçimin çabucak sonraki günü olan 29 Mayıs’a kadar olan kredi taleplerinin ertelendiğini, bilhassa konut kredilerinde çok başvuru olduğunu lakin, çıkmadığını vurgulayarak, “Faiz oranı şu anda 4’lere yükseldi. Neredeyse tüm bankalarda o denli. Limitler, fiyatlamalar değişecek. Seçimlerden sonra kredilerde bir ertelenmiş talep görebiliriz” dedi.
İnsanlar yıllarca ucuz krediyle döviz aldı
Görüşlerine başvurduğumuz bir gerçek dal temsilcisi ise, “İnsanlar yıllarca bu ucuz kredilerle döviz aldı. Artık acil ticari kredilerle, yalnızca acil ihtiyaçlar karşılanabiliyor. O da güç durumda kalırsa, çabucak ödemesi varsa ve bunları belgelerse” ifadelerini kullandı.
Bu ortamda ticari banka müşterilerinin acil gereksinimlerinin nasıl karşılanacağına yönelik bir soru üzerine bankacılık etrafları, “Ticari bir firmaysa ve acil muhtaçlığı varsa yardımcı olunuyor. Örneğin, banka müşterisinin yarın çeki, ödemeleri vardır. O müşteri çekini, faturalarını, ödemelerini beyan ederse yardımcı olunuyor. O durumdaki müşterilerin gereksinimleri bir biçimde çözülüyor” denildi.
Kredi kartına nakit avans kapandı
Merkez Bankası, 16 Mayıs’ta yayımladığı yeni regülasyonla gereksinim kredilerinde menkul değer zaruriliği getirmişti. Bu kapsamda Merkez Bankası, kredi kartı muhakkak bir limitin üzerinde olanlar için kredi kartı vasıtasıyla yapılan nakit çekim ve kuyum harcamalarının kredi cinsine yüzde 30 oranında menkul değer tesisine tabi olmasını kararlaştırmıştı. Bankacılık kaynakları, “Tüketiciler bu nakit avansla muhtaçlığını karşılıyordu. Kredi kartından nakit avans çekiyordu. 1,36 faiz oranıyla. Menkul değer zorunluluğuyla birlikte birden fazla banka, pazartesi gününden itibaren kredi kartından nakit avansı kapattı” dedi.
Sektör temsilcileri, bir ay öncesinde herkesin faiz oranı düşük olduğu için yüzde 1,36’dan kredi kartından nakit avans kullandığını belirterek, kelam konusu durumun bankaların ziyanına bir durum olduğuna işaret etti. Bankacılık kesimine nazaran, talep enflasyonu kısılmaya çalışılıyor.
