Organ nakli bekleyen binlerce hastanın umutla duymak istediği tek bir cümle var: Size uygun organ bulundu. Türkiye’deki 30 bini aşkın hasta her güne bu cümleyi duymanın hayaliyle başlıyor. Lakin ülkemizde kadavradan bağış her geçen gün azalıyor. Organ nakli bekleyen bireylerin yüzde 10’u çocuklardan oluşuyor. Nakil beklerken yılda yaklaşık 2 bin 500, günde ise 7 kişi ömrünü yitiriyor.
‘DÜNYADA BİRİNCİYİZ AMA’
Türkiye’de birinci başarılı organ naklinin 3 Kasım 1975’te yapılmasının akabinde organ bağışının değerine dikkat çekmek gayesiyle her yıl 3-9 Kasım tarihleri “Organ ve Doku Bağışı Haftası” olarak kutlanıyor. Organ Nakli Koordinatörleri Derneği, “İzin Ver, Yaşasın” temasıyla evvelki gün İstanbul’da bir basın açıklaması düzenledi. Aktiflikte Organ Nakli Koordinatörleri Derneği (ONKOD) İdare Konseyi Lideri Nilgün Bilal, ONKOD Lider Yardımcısı Rahmi Baykan, genel sekreter Türkan Yılmaz Ulusoy, idare konseyi Üyeleri Aynur Gör ve Nezahat Bingöl’ün yanı sıra böbrek nakli geçiren gazeteci Didem Seymen, akciğer nakli geçirmiş Aygün Mengelli, kadavradan böbrek nakli olmuş bir çocuk hasta ve 5 yıldır akciğer nakli bekleyen bir hasta yer aldı.
Etkinlikte konuşan ONKOD İdare Konseyi Lideri Bilal, “Türkiye olarak, organ nakli alanında her ne kadar derin bir deneyim ve bilgi birikimine sahip olsak da kadavradan nakiller ve kadaverik bağışçı sayısı olarak maalesef kâfi bir noktada değiliz. Canlıdan canlıya nakillerde dünyada birinci sırada olmamıza karşın, kadavradan (kadaverik donör) nakiller konusunda maalesef istediğimiz noktada değiliz. Bu sonucun gerisinde elbette aile onayı başta olmak üzere, kültürel ve sosyolojik birtakım sebepler var” tabirlerini kullandı.
‘ÖLECEĞİMDEN EMİNDİM’
Bilal’in akabinde kelam alan akciğer nakli geçiren Aygün Mengelli nakil sürecinde yaşadıklarını anlattı. Nakil sürecinde hayatını yitireceğinden emin olduğunu söyleyen Mengelli, yaşadıklarını şu sözlerle anlattı: “Nakil için hastaneye giderken öleceğimden emindim. Sabah kalkıp cenaze konutu olacak diye düşünerek konutumu toparladım, kedime mamasını verdim ve hastaneye gittim. Gözlerimi açtığımda hekimim, ‘Bu ameliyat Türkiye’nin rekoru oldu’ dedi. 44 yaşındaki merhum donörüm sayesinde hayata tutundum. Kendisi sekiz şahsa hayat oldu.”
‘180 GÜNÜM DİYALİZDE’
Bir öteki konuşmacı Harun Cihat Akkaya, ise 5 yıldır böbrek nakli beklediğini belirtti. Günden güne umudunun azaldığını söyleyen Cihat, “Günümün çoğunluğu diyalizde geçiyor. Yılın 365 gününün yaklaşık 180 günü diyalizde geçiyor. Evimden daha çok hastanede vakit geçiriyorum. Bu durum ailemi de etkiliyor. Toplumsal yaşantımız neredeyse sıfır. Bir gün diyalize girip sonraki gün dinleniyoruz. 8 yaşındaki kızıma şimdi hastalığımdan bahsetmedik. Diyalizde olduğum saatler işe gidip geldiğimi söylüyoruz” dedi.
‘BAĞIŞ YÜZDE 22’DEN YÜZDE 15’E DÜŞTÜ’
Türk Böbrek Vakfı Lideri Timur Erk, Organ Bağışı Haftası nedeniyle Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi (KSÜ) Diyaliz Merkezi’nde diyalize giren hastaları ziyaret etti. Ziyaret sonrası Erk, organ nakli sayısının pandemi nedeniyle azaldığını, birinci gayelerinin bu sayıyı eski seviyeye getirmek olduğunu belirtti.
Erk şöyle devam etti: “Böbrek nakli için 23 bin kişi sırada beklerken yıllık 3 bin 500 böbrek nakli yapılıyor. Ne yazık ki beyin vefatı sonrası aile onayı gerekli malum. Beyin mevti sonrası yapılan organ bağışı yüzde 22’lerden yüzde 15’lere kadar düştü. Halkın bilinçlendirilmesi ve yönlendirilmesi lazım.”
