Nurdoğan ARSLAN ERGÜN
Finans kuruluşlarının kredi musluklarını kapatma noktasına gelmesi, nakit ve sermaye külfeti yaşayan sanayi kuruluşlarını darboğaza sürüklüyor. Daha birkaç hafta öncesinde finansmana erişimde meşakkat yaşandığından yakınan gerçek kesim temsilcileri, bugün ‘hiç’ ulaşamamaktan şikayetçi. Kar marjı süratle eriyen işletmeler, sermaye ihtiyaçlarını karşılamak ve üretime devam etmek için kredi takviyesi beklerken ‘seçim ekonomisi’nden biran evvel çıkılması gerektiğine vurgu yapıyor.
“Kredinin kendisi yok bankası var”
Bugünkü ekonomik yapı içerisinde işletmelerin çok büyük nakit zahmeti yaşadığını lisana getiren Züccaciyeciler Derneği (ZÜCDER) Yönetim Heyeti Lideri Mesut Öksüz, “Enerji, personellik, EYT, hammadde maliyetleri derken kimsenin kasasında para kalmadı. Nakite çok gereksinim var; ulaşmak zordu, artık imkansız” dedi. Şu an ‘kredi bankası kavramı’ olduğunu lakin kredi bulunmadığını söyleyen Öksüz, ““Finansmanda risklerimiz çok arttı. Artık vergi borcunu ödemek için bile kredi yok” diye konuştu. Evvelden ellerindeki çekle gittiklerinde onu krediye döndürdüklerini söz eden Öksüz, şunları söyledi: “İpoteğin, teminatın, her şeyin var. Devlet bankaları bile azamî 2-3 ay vade diyor. Yüzde 40’ına bloke konuluyor. O parayla nasıl bir üretim planlaması yapılır? Ona karşın kredi verilmiyor.” Sanayicinin, kredide 1 ay vadeye bile razı olduğunu belirten Öksüz, “Günü kurtarayım, yarını da yarın düşünürüm noktasında sıkışan bir pazara doğru gidiyoruz” diyerek seçim iktisadından bir an evvel çıkılması gerektiğini vurguladı. Seçimden sonra biraz normalleşme bekleyen Öksüz, “Bunu ummaktan diğer yapacak bir şeyimiz kalmadı. İnanıyorum ki seçimlerden sonra sanayiinin bu tıp ezalarına tahlil üretecek teklifler gelecektir” dedi. Piyasanın kilitlenme noktasına geldiğini lisana getiren Öksüz’e nazaran, ticaretin bir an önce olağan kurallarına dönmesi ve nakit akışının sağlanması gerekiyor.
“Kredi verilse de bu vadede dönüşüm imkansız”
Artan maliyetler karşısında ulaşılamayan finansman yüzünden Türkiye’de üretici ve ihracatçı olmanın çok güç hale geldiğini söyleyen Ulutaş Metal Mutfak Eşyaları İnşaat San. AŞ İdare Konseyi Üyesi Ali Ulutaş, “Yatırım yapmanız gerekiyor, bunun için toplu ve nakit para lazım. Banka kredisi kullanmak imkansız hale geldi” dedi. Kullanıldığı vakit da 2 aylık vadelerden kelam edildiğini belirten Ulutaş, bu müddette kar edip geri dönüşümün mümkün olmayacağını kaydetti.
Yaşanan süreci ‘kriz’ olarak yorumlayan Solmazer Konut Gereçleri San. AŞ Genel Müdürü Murat Solmazer, “Kriz dönemlerinde bilhassa de borçlu, mali yapısı bozuk olan firmaların durumu güç. Bunların içerisinde ‘bıçak kemiğe dayananlar’ da var. 3 ay sonrasında maliyetlerin ne olacağı kestirilemediği için üreticinin esneklik sağlayamadığını kaydeden Solmazer’e nazaran finans piyasası da meçhullükten dolayı muslukları kapattı. Seçim süreci belirsizliğinin giderilmesini isteyen Solmazer, şöyle devam etti: “Önümüzü görecek itimat veren bir siyaset izlenmeli. Burada sağlam bir manzara çizilmesi lazım. Tek beklentimiz kelamla de olsa piyasaya inanç verecek müdahale.”
